هدف از این قسمت ارائه برخی نکات کلی در مورد عملیاتی است که یک مدیرسیستم به صورت متداول باید انجام دهد. این فرآیندها البته به صورت جامع تمام موارد احتمالی را در بر نمیگیرند، اما در موارد دشوار میتوانند به عنوان یک نقطه آغاز در نظر گرفته شوند.
7.2.1. پیکربندی یک برنامه
زمانی که میخواهید یک بسته ناشناخته را پیکربندی کنید، باید به صورت گام به گام پیش روید. ابتدا، آنچه مدیربسته مستندسازی کرده است را باید مطالعه کنید. مطالعه فایل /usr/share/doc/package/README.Debian
به شما امکان میدهد تدارکات اولیه در رابطه با هر چه آسانتر کردن استفاده از نرمافزار را در نظر بگیرید. گاهی اوقات ضروری است که تفاوتها از برنامه اصلی، به صورتی که در مستندات رسمی به آن اشاره شده، مانند howto، را درک کنید. گاهی اوقات این فایل شامل خطاهای متداول در برنامه است که میتوانید زمان ارزشمندی را در این مورد صرفهجویی کنید.
آنگاه، باید به مستندات رسمی نرمافزار مراجعه کنید - ارجاع به قسمت
قسمت 7.1, “منابع مستندات”
جهت آگاهی از روشهای شناسایی منابع مستندات. دستور
dpkg -L package
فهرستی از فایلهای موجود در بسته را نمایش میدهد؛ بلافاصله میتوانید مستندات موجود در یک بسته را با این روش بدست آورید (همچنین فایلهای پیکربندی، که در
/etc/
وجود دارند). دستور
dpkg -s package
اطلاعات جانبی مربوط به بسته را نمایش میدهد و به نمایش بستههای توصیهشده یا پیشنهادی میپردازد؛ در اینجاست که میتوانید مستندات یا ابزار کاربردی مرتبط با پیکربندی یک نرمافزار را جستجو کنید.
در نهایت، فایلهای پیکربندی دارای توضیحاتی درون خود هستند که روشهای احتمالی بسیاری را در مورد هر یک از گزینهها شرح میدهند. تنها کافی است که این گزینهها را فعال کنید. در برخی موارد، مثالهای مربوط به فایلهای پیکربندی در دایرکتوری /usr/share/doc/package/examples/
قرار دارند. از این فایلها میتوانید به عنوان شروعی برای پیکربندی خود استفاده کنید.
7.2.2. نظارت بر فرآیندهای پسزمینه
درک اینکه یک daemon یا فرآیند پسزمینه چه کاری میکند بسیار دشوار است، از آنجا که به صورت مستقیم با مدیرسیستم در ارتباط نیست. برای بررسی اینکه چنین فرآیندی در حقیقت کار میکند، باید آن را امتحان کنید، برای بررسی فرآیند پسزمینه آپاچی (وبسرور) آن را با یک درخواست HTTP بررسی کنید.
برای انجام چنین آزمونهایی، هر فرآیند پسزمینه معمولا تمام فعالیتهای خود را ثبث میکند، به همراه تمام خطاهایی که ممکن است اتفاق بیفتد که این دادهها در فایلهای گزارش یا گزارشهای سیستمی ثبت میشوند. گزارشها در مسیر /var/log/
یا یکی از زیرمجموعههای آن ذخیره میشوند. برای دانستن نام دقیق یک گزارش برای هر فرآیند پسزمینه، به مستندات آن مراجعه کنید. یادداشت: یک آزمون به خودی خود نمیتواند تمام موارد احتمالی را پوشش دهد؛ برخی مشکلات تنها در شرایط خاصی بروز میکنند.
به عنوان اقدامی پیشگیرانه، مدیرسیستم هر از گاهی باید گزارشهای مربوط به سرور را مطالعه کند. این کار میتواند مشکلات احتمالی را نمایش دهد قبل از اینکه کاربران ناراضی نسبت به آنها واکنش نشان دهند. درحقیقت، کاربران ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که به تکرار اتفاق میافتند قبل از اینکه بخواهند آنها را گزاش دهند. در بسیاری موارد، ابزار مشخصی برای بررسی و تحلیل محتوای فایلهای گزارش با حجم بالاتر وجود دارند. به طور مشخص، این ابزار برای وبسرورها موجود هستند (مانند
awstats
،
analog
و
webalizer
برای آپاچی)، برای فایل سرورها، پراکسی سرورها، فایروالها، ایمیل سرورها، دیاناس سرورها و حتی برای پرینت سرورها. برخی از این ابزار به شیوهای ماژولار کار میکنند و امکان بررسی انواع گوناگونی از فایلهای گزارش را فراهم میآورند. این مورد در رابطه با
lire
صدق میکند. سایر ابزارها، مانند
logcheck
(نرمافزاری که در قسمت
فصل 14, امنیت راجع به آن بحث شد)، این فایلها را به منظور یافتن برخی هشدارها جستجو میکنند.
7.2.3. درخواست راهنمایی در میلینگ لیست
اگر جستجوی شما در یافتن پاسخ به مشکل خود به جایی نرسید، امکان درخواست راهنمایی از کاربران باتجربهتر نیز وجود دارد. این دقیقا همان هدف میلینگ لیست
debian-user@lists.debian.org
است. درست مانند هر جامعه کاربری دیگر، شامل قواعدی است که باید رعایت شوند. قبل از پرسیدن هر سوال، باید اطمینان حاصل کنید که مشکل شما در مباحث اخیر مطرح نشده باشد و در مستندات رسمی نیز به آن اشارهای نگردیده باشد.
زمانی که آن دو شرایط برقرار شوند، میتوانید به شرح مشکل خود در میلینگ لیست بپردازید. تا آنجا که ممکن است اطلاعات مرتبط در اختیار بگذارید: آزمونهایی که انجام دادهاید، مستنداتی که خواندهاید، شیوه شما برای حل مساله، بستههایی که درگیر بودهاند یا ممکن است دخیل باشند و از این قبیل. با استفاده از سیستم ردگیری باگ دبیان (BTS که در بخش
ابزار سامانه ردیابی باگ به آن اشاره شد) مشکلات احتمالی را پیدا کرده و پیوند باگهای مرتبط را ذکر کنید. BTS در
قرار دارد.
در توضیح مشکل هر چه دقیقتر باشید، احتمال اینکه پاسخ مثبتی دریافت کنید بیشتر میشود یا حداقل برخی پاسخهای مرتبط. اگر اطلاعات مفیدی را به صورت خصوصی دریافت کردید، به فکر انتشار آنها به صورت عمومی باشید تا دیگران نیز بهرهمند گردند. این امکان وجود دارد که با استفاده از موتورهای جستجو، به جستجوی دقیق درون بایگانی میلینگ لیست بپردازید تا دیگران نیز بتوانند به پرسش مورد نظر خود دسترسی داشته باشند.
7.2.4. گزارش باگ زمانی که مشکل بیش از اندازه دشوار باشد
اگر تمام تلاشهای شما برای حل مساله به بنبست خورد، احتمالا حل مشکل جزو مسئولیتهای شما نباشد، که در این صورت مشکل از باگ موجود در یک برنامه است. در این مورد، فرآیند مطلوب گزارش باگ به دبیان یا توسعهدهنده اصلی برنامه است. برای اینکار، مساله را به صورتی ایزوله کنید که باگ بتواند در آن دوباره تولید شود. اگر میدانید کدام برنامه به تولید باگ کمک میکند، میتوانید بسته مربوط به آن را با استفاده از دستور dpkg -S file_in_question
پیدا کنید. سیستم ردگیری باگ (https://bugs.debian.org/package
) را بررسی کنید تا ببینید باگ در آن وجود نداشته باشد. آنگاه میتوانید با استفاده از دستور reportbug
گزارش باگ خود را ارسال کنید، به همراه تمام اطلاعات مورد نیاز، به خصوص موارد خاصی که اجرای آنها منجر به تولید مجدد باگ میشود.
مباحث مطرح شده در این فصل به عنوان روشهایی برای حل مسايل مرتبط که در فصلهای آتی فرا میگیرید بکار میروند. تا آنجا که امکان دارد از آنها بهره بگیرید!